Bandenmaten, een volledig overzicht

Banden, soorten en maten

Er zijn vele soorten en maten banden, en dus vele bandenmaten, maar de gemiddelde fietser heeft vaak geen idee waar al die aanduidingen op de zijkant op slaan. Ook weet hij veelal niet wanneer welke band het beste kan worden gebruikt. Graag neem ik je deze keer mee in de wereld van het draaiende rubber.

Inchaanduiding

Al vanuit de prille historie van de fiets wordt de inch als maateenheid voor fietsbanden gehanteerd. We praten in het fietsvak dan ook over 24, 26, 27,5 en 28 inch wielen en banden. Die hoofdmaat geeft de diameter van de buitenband in gemonteerde, opgepompte toestand aan (28 x 1 5/8 x 1 1/8.) In het Nederlands / Engelse taalgebied wordt vervolgens de hoogte boven de draadzitting van de velg genoemd, ook in inches. Het eerste cijfer (28) geeft de buitendiameter van de band aan, het middelste cijfer (1 5/8) is de hoogte van de band boven de velg en het laatste cijfer (1 1/8) geeft de breedte aan, gemeten over de zijvlakken van de buitenband.

De inchaanduiding (b.v. 28 x 1.40) geeft ongeveer de buitendiameter (28 inch) en de bandbreedte (1,40 inch) aan. De inch-maat wordt ook nog in de aanduiding 28 x 1 5/8 x 1 3/8 (ongeveer de buitendiameter x bandhoogte x bandbreedte) gebruikt. Inchmaten zijn onnauwkeurig en niet eensluidend. Bijvoorbeeld de diameters 559 mm (MTB), 571 mm (Triatlon) en 590 mm (Hollandse tourbanden) worden allemaal met 26 inch aangegeven. Banden met een diameter van 622 mm en 635 mm worden beide aangemerkt als 28 inch. Merkwaardigerwijs worden banden met een diameter van 630 mm als 27 inch aangeduid.

Duitse benadering.

In het Duitse taalgebied wordt een iets afwijkende aanduiding gebruikt: dezelfde 28 x 1 5/8 x 1 1/8 band heet dan 28 x 1 1/8 x 1 5/8. Ook hier geeft het eerste cijfer de buitendiameter aan, het tweede cijfer is nu echter de breedte en het derde cijfer de hoogte.

Franse maatsysteem.

Deze maataanduiding is te herkennen aan de buitendiameter in millimeters en breedte van de band. Zo wordt de hiervoor genoemde 28 x 1 5/8 x 1 1/8 band aangeduid als 700 x 28C. Incidenteel wordt soms ook de breedte weggelaten en vervangen door een naam b.v. Comfort, Ballon, Carrera of Course. Duidelijk is het dat bij deze methode van maataanduiding grote afrondingen worden gepleegd. Er is dan ook geen absolute zekerheid over het al dan niet passen van een band met een Engelse of Duitse maataanduiding op een velg met Franse aanduiding.

ETRTO aanduiding

Gelukkig zijn de verschillende maatsystemen (die vaak ook niet consequent worden gehanteerd) zo langzamerhand overvleugeld door een universele en eenduidige maatcodering. Fabrikanten van velgen en banden zijn er hand in hand in geslaagd een genormeerd maatsysteem met vaste afspraken in te voeren. De European Tyre and Rim Technical Organization (ETRTO) hanteert in haar norm de breedte van de band in mm en diameter van de velg (de draadzitting van de velg, de plek waar de hieldraad van de band op komt te rusten) in mm. Daardoor heeft een 28 x 1 5/8 x 1 1/8 band de ETRTO-maat 28-622. 28 mm is daarbij de breedte van de band in opgepompte toestand, 622 mm de diameter van de draadzitting van de genormeerde velg, die daarmee ook bepalend is voor de hieldraad van de band. Uiteraard met toepassing van enige toleranties die vanwege passing op de velg en schommelingen in productieprocessen nodig zijn. Tegenwoordig passen de bandenfabrikanten deze maatsystemen zonder uitzondering allemaal toe. Op de meeste nieuwe banden wordt naast de ETRTO-hoofdmaat nog wel de klassieke maataanduiding gehanteerd, maar nog slechts als geheugensteuntje. Welke band past op welke velg? In principe zijn alle banden met een gelijke ETRTO diameteraanduiding (het tweede getal, in dit geval 622) onderling uitwisselbaar op de velg met de overeenkomstige diameter. Dit betekent bijvoorbeeld dat op een velg met een diameter van 622 mm, banden met maat 28-622, 32-622 en 37-622 te monteren zijn. Wel is nog de breedte van de velg van belang. Een smalle band in een te brede velg geeft vaak problemen. Ook andersom natuurlijk, een brede band in een te smalle velg.

Uniforme maataanduiding.

De oude inch maataanduidingen worden in de praktijk (door handel en consument) nog vaak gehanteerd, al is het alleen nog maar door het feit dat bij vervanging van oude banden de ETRTO-aanduiding ontbreekt. Waar de klassieke maten nogal eens tot misverstanden aanleiding kunnen geven (de velgdiameter van een 28 inch wiel – inch wordt ook wel met ’’ aangegeven – is bijv. kleiner dan van een 27’’wiel), hebben de ETRTO-maten het voordeel dat ze eenduidig zijn. De vergelijkingstabel voor bandenmaten is daarbij een hulpmiddel om in voorkomende gevallen de juiste band te kunnen kiezen. Onderstaand geef ik alvast een drietal voorbeelden van de meest voorkomende maten banden voor race, hybride en ATB.

 

Nederlandse standaard: ETRTO: Franse standaard:
Race: 28 x 1’’ 23 – 622 700 x 23C
Hybride: 28 x 1 5/8 x 1 3/8 37 – 622 700 x 35C
MTB: 26 x 1.75 47 – 559 geen franse maat

Klik hier voor de tabel.